Khám phá các vị Tiến Sĩ Hội Thánh
Lm. Ray Ryland
Khi nghe từ “Tiến sĩ”, ta thường nghĩ đến một học hàm học vị. Từ này (tiếng Anh là Doctor; tiếng Pháp làDocteur có khi làm ta nghĩ đến ông Đốc-tờ hay vị “bác sĩ y khoa”) xuất phát từ tiếng Latinh là docere, có nghĩa là “dạy”. Và chính vì nghĩa đen này mà tước vị “Tiến Sĩ Hội Thánh” được phong cho những cá nhân nào đó mà giáo huấn của họ mang lại lợi ích lớn lao cho đời sống của Giáo Hội.
Tiêu chuẩn để quyết định cho một người nhận tước vị này là mức độ thánh thiện và sự hiểu biết cao sâu.
Điều tra sự thánh thiện của người được đề cử là trách nhiệm của Thánh bộ phong thánh ở Roma. Bộ Giáo lý Đức tin quyết định về giáo huấn của của người được đề cử. Sự chuẩn nhận của Bộ Giáo lý Đức tin nhìn nhận sự đóng góp của người được đề cử, song không bảo đảm rằng họ không có sai lầm nào.
Với sự chuẩn nhận của hai Thánh bộ này, Giáo Hội tuyên bố một người nào đó là Tiến Sĩ Hội Thánh và do chính Đức giáo hoàng hay một Công đồng chung được ngài chuẩn y tuyên bố. Thực tế thì tất cả những Tiến sĩ Hội thánh đều do Đức giáo hoàng tuyên bố.
Đức giáo hoàng ra một sắc lệnh tuyên bố công khai. (Tuyên bố này không phải là ex cathedra — nghĩa là không phải là bất khả ngộ về chân lý của Giáo Hội). Ngài cũng ban cho Giáo Hội hoàn vũ sử dụng một Thánh lễ và Kinh phụng vụ cho vị thánh được ban tước Tiến sĩ.
Vài vị Tiến sĩ Hội thánh mang những tước hiệu đặc biệt, phản ánh sự nổi danh hay những chủ đề có ý nghĩa trong tư tưởng của họ: chẳng hạn Thánh Augustinô là Tiến sĩ ân sủng (Doctor Gratiae); Thánh Gioan Thánh giá là Tiến sĩ thần bí (Doctor Mysticus); Thánh Cyril thành Alexandria là Tiến sĩ nhập thể (Doctor Incarnationis).
Những ai là Tiến sĩ Hội thánh?
Việc đặt tên Tiến sĩ Hội thánh bắt đầu vào năm 1298, khi Đức giáo hoàng Bonifaciô VIII tôn vinh bốn nhà thần học và học giả kiệt xuất là những Tiến Sĩ Hội Thánh: Thánh Augustinô, Thánh Ambrôsiô, Thánh Giêrônimô và Thánh Grêgôriô Cả. Trong Giáo hội phương Đông có ba vị Tiến sĩ Hội thánh là: Thánh Gioan Kim khẩu, Thánh Basiliô và Thánh Grêgôriô thành Nazian.
Bốn phụ nữ được gọi là Tiến sĩ Hội thánh trong những thập kỷ gần đây. Đức Phaolô VI tuyên bố tước vị cho Thánh Têrêsa thành Avila và Thánh Catherina thành Siena vào năm 1970. Đức Gioan Phaolô II tuyên bố cho Thánh Thérèse Hài đồng Giêsu vào năm 1997. Đức Bênêđictô XVI tôn vinh Thánh Hildegard thành Bingen vào năm 2012.
Hiện nay có 36 vị Tiến sĩ Hội thánh: 9 vị thuộc Giáo hội Đông phương và 27 vị thuộc Giáo hội Tây phương. Hai vị là Giáo hoàng, 15 vị là giám mục (Tổng giám mục, thượng phụ, hồng y), 1 vị là phó tế, 1 vị là linh mục triều. Vài vị là tu sĩ và phần lớn là thành viên của các dòng tu.
Tám dòng tu sau đây nằm trong danh sách các vị Tiến sĩ: Dòng Cát Minh (3 vị), Dòng Tên (2), Dòng Đaminh (3), Dòng Phanxicô (3), và Dòng Biển Đức (5) và mỗi dòng một vị cho các Dòng Xitô, Dòng Chúa Cứu Thế và Dòng Các cha diễn thuyết (Oratorians).
Bốn vị Tiến sĩ là các thánh lập dòng: Thánh Alphonsô Liguori (Dòng Chúa Cứu Thế), Thánh Têrêsa Avila và Thánh Gioan Thánh giá (Dòng Cát Minh - Discalced Carmelites, O.C.D.), và Thánh Phanxicô Salêsiô lập Dòng Oratory of St. Philip Neri và and the Dòng Thăm viếng (Order of the Visitation of Holy Mary).
Quốc tịch hay sắc tộc của các vị Tiến sĩ gồm 11 người Ý, 3 người Syria, 4 người Anatolians, 4 người Pháp, 3 người Tây Ban Nha và 2 người Đức. Các quốc gia sau đây mỗi nước hay vùng lãnh thổ 1 vị: Armenia, Bắc Phi, Dalmatia, Visigoth, Italian-English, Ai Cập, Anglo-Saxon, Hòa Lan, và Bồ Đào Nha.
Giáo Hội không hành động vội vàng khi tuyên bố những vị thánh đặc biệt nào đó vào danh sách các Tiến sĩ Hội thánh. Khoảng thời gian giữa cái chết của vị thánh và lúc được công bố trung bình là 815 năm! Một vị thánh sơ thời, Thánh Ephraem, có khoảng cách thời gian giữa cái chết và lúc được công bố Tiến sĩ Hội thánh là: 1.547 năm. Vị Tiến sĩ Hội thánh gần đây nhất là Thánh Grêgôriô thành Narek được Đức Phanxicô tuyên bố năm 2015.
Khoảng thời gian ngắn nhất là Thánh Alphonsus Liguori, được tuyên Tiến sĩ Hội thánh chỉ 84 năm sau khi chết và xếp thứ hai là Thánh Thérèse Hài đồng Giêsu: 100 năm.
Sống thọ nhất trong các vị Tiến sĩ này là Thánh Alphonsus, qua đời lúc 91 tuổi. Song không phải tất cả vị Tiến sĩ đều có sự khôn ngoan nhờ sống lâu. Người có đời sống ngắn nhất là Thánh Thérèse, chỉ 24 tuổi. Thánh Catherina thành Siena chỉ sống có 33 tuổi, và Thánh Antôn thành Padua chỉ 36 tuổi.
Sự khác biệt lớn lao
Ta thấy một sự khác biệt rất lớn trong tác phẩm của các vị Tiến sĩ Hội thánh. Chẳng hạn, Thánh Grêgôriô Cả và Thánh Lêô cả viết nhiều thư, bài giảng và những tiểu luận. Thánh Thérèse viết chỉ một cuốn sách – cuốn tự truyện – cùng với vài bài thơ và thư từ cá nhân.
Thánh Giêrônimô là học giả Kinh Thánh đầu tiên, dịch Kinh Thánh sang tiếng Latinh và viết chú giải về các sách trong Kinh Thánh. Thánh Augustinô viết nhiều bộ sách lớn bàn đến những khía cạnh của thần học. Thánh Rôbertô Bellarminô bảo vệ Giáo hội chống lại sự công kích của lạc giáo. Hai vị thánh ở thành Avila, Tây Ban Nha, đều là những nhà thần bí: Thánh Têrêsa Avila và Thánh Gioan Avila.
Thánh Ephraem và Thánh Grêgôriô thành Narek là những nhà sáng tác thánh ca sáng giá. Lịch sử dân tộc Anh của Thánh Bede cho chúng ta biết về nước Anh thời Trung cổ. Những nhà thần học hệ thống như Thánh Thomas Aquinas, Thánh Albertô Cả, Thánh Anselmô và Thánh Bonaventura đều thể hiện sự khôn ngoan sâu sắc trong tương quan giữa kiến thức nhân loại với mạc khải của Thiên Chúa.
Dầu là chuyên biệt gì đi nữa, các vị Tiến sĩ Giáo Hội đều phục vụ Giáo Hội như là những vị tôn sư, là một trong những ân huệ mà Đức Kitô ban cho Giáo Hội mình. “Và chính Người (Đức Kitô) đã ban ơn cho kẻ này làm Tông Đồ, người nọ làm ngôn sứ, kẻ khác làm người loan báo Tin Mừng, kẻ khác nữa làm người coi sóc và dạy dỗ” (Ep 4,11). Qua công trình của họ, Đức Kitô đã hoạt động và “Nhờ đó, dân thánh được chuẩn bị để làm công việc phục vụ, là xây dựng thân thể Đức Kitô” (c. 12)
Tác giả bài viết: Lm. Phaolô Nguyễn Minh Chính chuyển ngữ
Tags:
Kiến thức công giáo