Bài chia sẻ của Đức Thánh Cha Phanxicô, sáng Chúa nhật III Mùa chay, 24/03/2019, trong giờ đọc Kinh Truyền tin với các tín hữu tại Vatican.
Anh chị em thân mến!
Tin Mừng Chúa nhật thứ ba Mùa Chay (Lc 13,1-9) nói về lòng thương xót của Chúa và về sự hoán cải của chúng ta. Chúa Giêsu kể về dụ ngôn cây vả cằn cỗi. Một người kia trồng một cây vả trong vườn nho của mình, và tin rằng mỗi khi hè đến ông sẽ tìm thấy trái của nó, thế nhưng ông đã không tìm thấy, bởi vì cây vả ấy bị cằn. Bị thúc đẩy bởi sự thất vọng cứ lặp đi lặp lại trong ba năm liền khiến ông nghĩ đến việc chặt cây vả để trồng cây khác. Bấy giờ ông gọi người làm vườn đến, bày tỏ sự bất mãn của mình và ra lệnh cho người làm vườn chặt nó đi, không để cho cây vả tàn phá đất đai cách vô ích. Nhưng người làm vườn nho xin ông chủ phải kiên nhẫn và gia hạn thêm một năm nữa, trong thời gian đó anh ta sẽ quan tâm chăm sóc đặc biệt hơn cho cây vả, để kích thích năng suất cho nó. Đây là câu chuyện ngụ ngôn. Dụ ngôn này tiêu biểu cho điều gì? Các nhân vật trong dụ ngôn này đại diện cho điều gì?
Ông chủ tượng trưng cho Chúa Cha và người làm vườn nho là hình ảnh của Chúa Giêsu, trong khi cây vả là biểu tượng cho nhân loại thờ ơ và khô cằn. Chúa Giêsu đã nài xin Chúa Cha gia ân cho nhân loại - Ngài luôn luôn làm thế - Ngài xin Cha hãy chờ đợi và cho nhân loại thêm chút thời gian, để hoa trái tình yêu và công lý có thể đâm chồi nảy lộc. Cây vả mà ông chủ trong dụ ngôn muốn chặt bỏ biểu trưng cho một cuộc sống khô cằn, không có khả năng ban phát và làm điều thiện. Nó là biểu tượng của những người chỉ sống cho riêng mình, no đủ và an nhàn, ngã lưng trong tiện nghi thoải mái, không đoái hoài và để tâm đến những người sống bên cạnh mình, nhìn thấy nơi họ thân phận khổ đau, nghèo hèn và thiếu thốn. Thái độ ích kỷ và tinh thần khô khan này đối ngược với tình yêu to lớn của người thợ làm vườn nho đối với cây vả: anh khiến ông chủ phải chờ đợi, anh kiên nhẫn, mong đợi, dành hết thời giờ và công việc của mình cho cây vả. Anh hứa với ông chủ sẽ chăm sóc cách đặc biệt cho cây vả bất hạnh kia.
Ví von về người thợ làm vườn nho này thể hiện lòng thương xót của Thiên Chúa, Đấng cho chúng ta thời gian để hoán cải. Tất cả chúng ta cần phải hoán cải, tiến bước về phía trước, sự kiên nhẫn và lòng thương xót của Chúa sẽ đồng hành với chúng ta trong việc này. Dẫu cho sự khô khan có lúc đã in sâu vào cuộc sống chúng ta, nhưng Thiên Chúa kiên nhẫn và ban cho chúng ta khả năng thay đổi và thăng tiến trên con đường trọn lành. Việc xin gia hạn đợi cây vả kết trái cũng cho thấy sự cấp bách của việc hoán cải. Người thợ làm vườn nói với ông chủ: “xin ông hãy để cho nó sống thêm năm nữa” (c.8). Khả năng hoán cải không có giới hạn; do đó cần phải nắm bắt nó ngay lập tức, nếu không nó sẽ bị mất đi mãi mãi. Trong Mùa chay này chúng ta có thể nghĩ: Tôi phải làm điều gì để tôi được gần Chúa hơn, để tôi hoán cải, “cắt bỏ” những gì không tốt?. – Không, không đâu, tôi sẽ đợi đến Mùa chay sang năm. Nhưng anh chị em có chắc mình sẽ sống đến Mùa chay sang năm không? Hôm nay, mỗi người chúng ta cần phải suy nghĩ: đứng trước lòng thương xót của Thiên Chúa, Đấng luôn chờ đợi và tha thứ, tôi phải làm gì? Chúng ta có thể cậy dựa vào lòng thương xót Chúa, nhưng đừng bao giờ lạm dụng nó. Chúng ta không được biện minh cho tinh thần biếng nhác, nhưng gia tăng cố gắng của chúng ta để mau mắn đáp lại lòng thương xót với con tim chân thành.
Trong mùa Mùa chay, Thiên Chúa mời gọi chúng ta hoán cải. Mỗi người trong chúng ta cần cảm thấy mình bị thách thức bởi lời kêu gọi này, bằng cách sửa chữa cái gì đó trong cuộc sống của mình: lối suy nghĩ, hành động, đời sống tương quan với tha nhân. Đồng thời, chúng ta phải bắt chước sự kiên nhẫn của Thiên Chúa, tin tưởng vào khả năng có thể "đứng dậy" và tiếp tục cuộc hành trình của tất cả mọi người. Thiên Chúa là Cha, không dập tắt ngọn lửa yếu ớt, nhưng Ngài luôn đồng hành và chăm sóc những người yếu mọn để họ được củng cố và mang tình yêu của Ngài đến cho cộng đoàn nhân loại.
Xin Đức Trinh Nữ Maria giúp chúng ta sống những ngày chuẩn bị Lễ Phục Sinh như thời gian đổi mới tinh thần, tin tưởng mở ra cho ân sủng của Thiên Chúa và lòng thương xót của Ngài.
Sau Kinh Truyền tin, nhắc đến một vài sự kiện đã và sắp xảy ra, Đức Thánh Cha nói:
Anh chị em thân mến,
Kể từ ngày 27 tháng 2, tại Nicaragua diễn ra các cuộc đàm phán quan trọng để giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị xã hội nghiêm trọng mà đất nước phải đối mặt. Tôi đồng hành với sáng kiến cầu nguyện và khích lệ các bên sớm tìm ra giải pháp hòa bình vì lợi ích của mọi người.
Hôm qua tại Tarragona, Tây Ban Nha, ông Mariano Mullerat i Soldevila đã được phong chân phước. Ngài là cha của một gia đình, là một bác sĩ, trẻ trung, qua đời ở tuổi 39, là người đã chăm sóc cho những đau đớn về thể xác và tinh thần của các anh em mình, làm chứng cho cuộc sống và tử đạo bằng bác ái và tha thứ. Đó là một mẫu gương cho chúng ta, qua đó cho thấy giá trị của tha thứ dành cho tất cả chúng ta. Xin Ngài bầu cử cho chúng ta và giúp chúng ta bước đi trên con đường yêu thương và huynh đệ, bất chấp những khó khăn và đau khổ.
Hôm nay kỷ niệm Ngày tưởng nhớ các nhà truyền giáo tử đạo. Trong năm 2018, trên khắp thế giới, đông đảo các giám mục, linh mục, nữ tu và giáo dân bị bạo hành. Có 40 nhà truyền giáo bị giết chết, gần gấp đôi so với năm trước. Nhớ đến những đau khổ thời nay của những anh chị em bị bắt bớ hoặc bị giết vì niềm tin vào Chúa Giêsu, là một nghĩa vụ của lòng biết ơn đối với toàn thể Giáo hội, đồng thời cũng là một sự khích lệ để can đảm làm chứng cho đức tin và niềm hy vọng vào Đấng mà trên thập giá đã vĩnh viễn chiến thắng sự thù hận và bạo lực bằng tình yêu của Ngài.
Chúng ta hãy cầu nguyện cho các nạn nhân của các vụ tấn công vô cùng tàn nhẫn vừa mới xảy ra ở Nigiêria và Mali. Xin Chúa đón nhận các nạn nhân này. Xin Ngài chữa lành các thương tích, an ủi các gia đình và biến đổi những trái tim ác độc. Chúng ta cùng đọc chúng kinh Kính mừng.
Ngày mai, Lễ Truyền tin, tôi sẽ đến Loreto, nhà của Đức Trinh nữ. Tôi đã chọn nơi này để ký Tông huấn dành riêng cho giới trẻ. Xin anh chị em cầu nguyện, để tiếng “xin vâng” của Đức Maria trở thành tiếng “xin vâng” của tất cả chúng ta.
Đừng quên cầu nguyện cho tôi.
G. Võ Tá Hoàng