Bài giáo lý của Đức Thánh Cha Phanxicô về thánh lễ. Tiếp theo bài giáo lý tuần trước, chủ để hôm nay Đức Thánh Cha chọn là “Kinh Lạy Cha và Bẻ Bánh Thánh Thể”.
Thánh lễ. Bài 13. Phụng vụ Thánh Thể.
III. Kinh Lạy Cha và Bẻ bánh Thánh Thể.
Anh chị em thân mến
Chúng ta tiếp tục bài Giáo lý về Thánh Lễ. Trong Bữa Tiệc Cuối Cùng, sau khi Chúa Giêsu cầm lấy bánh và chén rượu tạ ơn Thiên Chúa, chúng ta biết rằng Ngài đã “bẻ bánh”. Hành động này tương ứng với hành động trong Phụng vụ Thánh thể của Thánh Lễ, Bẻ bánh Thánh Thể, đi trước bởi lời kinh mà Chúa Giêsu đã dạy chúng ta, đó là “Kinh Lạy Cha”.
Và như vậy nghi thức Hiệp lễ bắt đầu, kéo dài từ lời chúc tụng và khẩn cầu của Kinh nguyện Thánh thể với việc cộng đoàn cùng đọc kinh Lạy Cha. Đây không phải là một trong các lời kinh Kitô giáo, nhưng đó là lời kinh của những người con Chúa: đó là lời kinh quý trọng mà Chúa Giêsu đã dạy chúng ta. Thật vậy, được trao cho chúng ta trong ngày chúng ta được rửa tội, Kinh Lạy Cha làm vang lại trong chúng ta những tâm tình giống như tâm tình của Chúa Giêsu Kitô. Khi chúng ta cầu nguyện bằng Kinh Lạy Cha, chúng ta cầu nguyện như Chúa Giêsu đã cầu nguyện. Đó là lời kinh mà Chúa Giêsu đã đọc và Ngài đã dạy chúng ta. Khi các môn đệ của Ngài thưa rằng: “Lạy Thầy, xin dạy cho chúng con biết cầu nguyện như Thầy đã cầu nguyện”. Và Chúa Giêsu đã cầu nguyện như vậy. Thật hay khi cầu nguyện giống như Chúa Giêsu! Dựa theo giáo huấn thiêng liêng của Ngài, chúng ta hướng về Thiên Chúa và gọi Ngài là “Cha”, bởi vì chúng ta được tái sinh như chúng ta là con cái của Ngài nhờ nước và Thánh Thần (x. Ep 1,5). Thật vậy, không ai có thể gọi Ngài là “Abba” – “Cha” – cách thân tình nếu không được sinh ra bởi Thiên Chúa, nếu không được Chúa Thánh Thần soi dẫn, như thánh Phaolô dạy (x. Rm8,15[1]). Chúng ta phải nghĩ rằng: không ai có thể gọi Thiên Chúa là “Cha” nếu không được Chúa Thánh Thần soi dẫn. Biết bao lần có người đọc kinh “Lạy Cha”, nhưng không hề mình biết nói gì. Bởi vì đúng, Ngài là Chúa Cha, nhưng anh chỉ cảm nhận khi anh thưa với “Cha”, Ngài là Cha, Cha của anh, Cha của nhân loại, Cha của Chúa Giêsu Kitô đúng không? Anh có mối liên hệ nào với người Cha này không? Khi chúng ta đọc kinh “Lạy Cha”, chúng ta nối kết với Chúa Cha, Đấng yêu thương chúng ta, nhưng Chúa Thánh Thần mới là người đem đến cho chúng ta sự nối kết này, đó là ý thức sống làm con Thiên Chúa.
Có lời kinh nào tốt hơn lời kinh mà Chúa Giêsu đã dạy có thể giúp chúng ta chuẩn bị Hiệp thông bí tích với Ngài không? Ngoài Thánh lễ ra, Kinh Lạy Cha được đọc vào buổi sáng và buổi tối, trong giờ Kinh Sáng, Kinh Chiều, và theo cách này, thái độ hiếu thảo đối với Thiên Chúa và tình huynh đệ với tha nhân góp phần làm nên dáng đứng kitô hữu hằng ngày của chúng ta.
Trong lời Kinh của Chúa – Kinh Lạy Cha – chúng ta xin “lương thực hằng ngày”, trong đó chúng ta thấy có một tham chiếu đặc biệt đến Bánh Thánh thể, nhờ đó chúng ta cần phải sống như là con cái của Thiên Chúa. Chúng ta cũng cầu xin Chúa “tha nợ chúng ta”, và để xứng đáng nhận được sự tha thứ của Thiên Chúa chúng ta phải biết thứ tha cho những người đã xúc phạm đến chúng ta. Và điều này không dễ tí nào. Tha thứ cho những người xúc phạm đến chúng ta không dễ tí nào cả; đó là một ơn mà chúng ta cần phải cầu xin: “Lạy Chúa, xin dạy cho con biết tha thứ như Chúa đã thứ tha cho con”. Đó là một ơn. Chúng ta không thể làm được với sức mạnh của chúng ta: tha thứ đó là ơn của Chúa Thánh Thần. Vì thế, trong khi mở lòng mình ra cho Thiên Chúa “Cha của chúng ta”, Kinh Lạy Cha chuẩn bị chúng ta cho tình yêu huynh đệ. Cuối cùng, chúng ta cầu xin Thiên Chúa “giải thoát chúng ta khỏi sự dữ” vốn ngăn cách chúng ta với Chúa và chia rẽ chúng ta với anh em của chúng ta. Chúng ta biết rất rõ rằng đây là đòi hỏi rất thích đáng để chúng ta chuẩn bị Rước lễ (x. QCTQ 81).
Thật vậy, những gì chúng ta cầu xin trong kinh “Lạy Cha”, được kéo dài từ lời nguyện của linh mục, nhân danh tất cả mọi người, khẩn nài: “Lạy Chúa, xin cứu chúng con khỏi mọi sự dữ, ban cho chúng con bình an mỗi ngày”. Và sau đó nhận được một loạt dấu ấn trong nghi thức trao ban bình an: Trước hết ơn ta xin nơi Chúa Giêsu là ơn bình an của Ngài (x. Ga 14,27) – vì vậy mà nó khác với bình an của thế gian – làm cho Giáo hội thăng tiến trong sự hiệp nhất và bình an, theo ý muốn của Ngài. Vì vậy, bằng một cử chỉ cụ thể mà chúng ta đã trao cho nhau, chúng ta diễn tả “sự hiệp thông Giáo hội và yêu thương nhau, trước khi Rước Lễ” QCTQ 81). Theo nghi lễ Roma, dấu chỉ trao nhau bình an, từ xưa được đặt trước khi Rước lễ, và nhằm đến việc Hiệp thông Thánh thể. Theo lời cảnh báo của thánh Phaolô, không thể nối kết thành một tấm bánh duy nhất làm cho chúng ta thành một Thân thể với Chúa Kitô, mà không nhận biết mình được giải hòa bởi tình huynh đệ (x.1 Cor 10,16-17; 11,29). Bình an của Chúa Kitô không thể bén rễ trong một tâm hồn không có khả năng sống tình huynh đệ và không có khả năng tái tạo lại sau những tổn thương. Bình an do chính Thiên Chúa ban cho: Ngài ban cho chúng ta ơn biết tha thứ cho những ai đã xúc phạm đến chúng ta.
Việc bẻ bánh bắt đầu sau khi trao bình an, mà vào thời các tông đồ đã đưa ra tên gọi cho toàn bộ việc của hành Thánh Thể (x. QCTQ, 83; GLCG 1329). Chúa Giêsu đã thực hiện trong bữa Tiệc Ly, việc bẻ bánh là cử chỉ mạc khải đã cho phép các một đệ nhận biết Ngài sau khi Ngài Phục sinh. Chúng ta hãy nhớ lại các môn đệ trên đường Emmau, họ nói về cuộc gặp gỡ với Đấng Phục sinh, họ cho biết “họ đã nhận ra ngài như thế nào qua việc bẻ bánh” (x.Lc 24 : 30-31.35).
Bẻ Bánh Thánh thể đi kèm với lời cầu khẩn “Lạy Chiên Thiên Chúa”, là hình ảnh mà Gioan Tẩy giả đã dùng để ám chỉ Chúa Giêsu “Đấng xóa tội trần gian” (Ga 1,29). Hình ảnh kinh thánh về con chiên nói về ơn cứu chuộc (x. Xh 12,1-14; Is 53,7; 1 Pr 1,19; Kh 7,14). Trong Bánh Thánh thể bị bẻ ra cho cuộc sống của thế gian, cộng đoàn cầu nguyện nhận biết Con Chiên đích thực của Thiên Chúa, là Chúa Giêsu Cứu Thế, và cầu xin Ngài: “Xin thương xót chúng con… xin ban bình an cho chúng con”.
“Xin thương xót chúng con”, “xin ban bình an cho chúng con” là những lời cầu xin, từ Kinh Lạy Cha đến khi bẻ bánh, giúp chúng chúng ta chuẩn bị tâm hồn tham dự vào bàn tiệc thánh thể, suối nguồn của sự hiệp thông với Thiên Chúa và anh em.
Anh chị em đừng quên lời kinh cao quý này: đó là lời kinh mà Chúa Giêsu đã dạy chúng ta, và đó là lời kinh mà Ngài đã cầu nguyện với Chúa Cha. Đó là lời kinh chuẩn bị cho chúng ta lên rước lễ.
——————
[1] Phần anh em, anh em đã không lãnh nhận Thần Khí khiến anh em trở thành nô lệ và phải sợ sệt như xưa, nhưng là Thần Khí làm cho anh em nên nghĩa tử, nhờ đó chúng ta được kêu lên: “Áp-ba! Cha ơi! “
G. Võ Tá Hoàng chuyển ngữ