Nhìn lại lịch sử giáo phận Qui Nhơn vào thời Đức Cha Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi, 1957-1963, đã có những chương trình truyền giáo đầy quyết tâm và rõ nét. Với ưu tư phục hồi và phát triển giáo phận sau những năm chiến tranh, Đức Cha đã phát động chương trình truyền giáo khắp nơi trong giáo phận, mời gọi các linh mục đến Qui Nhơn để truyền giáo, đào tạo các người chuyên lo truyền giáo, thành lập nhiều trụ sở để mở rộng việc truyền giáo. Và công việc rao giảng Tin Mừng lúc bấy giờ đã đem lại nhiều hiệu quả cụ thể. Trong tinh thần truyền giáo đó, Đức Cha cũng khai triển lãnh vực giáo dục, ngài đã mở các trường Công giáo, về lãnh cực y tế xã hội, ngài thiết lập các cô nhi viện, các nhà thương, như Bệnh viện Thánh Gia tại thị xã Qui Nhơn được khai trương vào ngày 08.01.1961. [1]
Hơn nữa, trước khi lãnh trách nhiệm cai quản giáo phận, Đức Cha Phêrô Maria đã là giám đốc phong trào Công Giáo Tiến hành của Giáo hội Việt Nam. Nên ngài nhấn mạnh một trong những phương thế hiệu quả để truyền giáo là phát triển các hội đoàn, như Bác ái Vinh Sơn, Hiệp hội Thánh Mẫu và Legio Mariae.
Về Legio Mariae, năm 1958 đã có các Praesidia tại hạt Qui Nhơn. Các vị trách nhiệm trong công việc truyền giáo vận động để sớm thành lập một Curia tại Qui Nhơn. [2] Vào ngày 03.12.1960 đã có đại hội Legio Mariae dưới quyền chủ tọa của Đức Cha Phạm Ngọc Chi. Lúc đó đã thành lập 4 Curiae với 64 Praesidia và con số 1.927 hội viên hoạt động và 4.675 hội viên tán trợ. [3] Trong bài huấn dụ, Đức Cha nhắn nhủ : “Chúng con hãy lãnh nhận sứ mạng của mình trong Legio Mariae, một đoàn thể được Giáo hội công nhận vào hàng nhất trong các hội đoàn : Legio có đầy đủ tính cách hoạt động tông đồ giáo dân hơn hết”. [4]
Như thế, hội đoàn Legio Mariae đã phát triển và như một phương tiện đắc lực hỗ trợ cho việc truyền giáo của giáo phận lúc bấy giờ. Cho đến năm 1975, với biến cố của đất nước, cùng chung với số mệnh của các hội đoàn của Công giáo Tiến hành, mọi sinh hoạt bị khép lại. Nhưng như những than hồng vùi lấp trong tro phủ, đợi tới ngày được khơi ra. Vào những năm 1992, khi Đức Cha Phêrô Nguyễn Soạn làm Tổng Đại diện giáo phận, Legio Mariae bắt đầu âm thầm nhưng vững vàng hoạt động trở lại với những nghi ngại và cản trở của thế quyền. Và cho đến nay, với sự tin tưởng đầy trải nghiệm của Đức Cha Matthêô, Legio tự tin hơn để trở nên một khí cụ đầy nhiệt tâm, cùng mọi đoàn thể phục vụ giáo phận trên con đường truyền giáo tiến đến kỷ niệm 400 năm Tin Mừng được rao giảng trên giáo phận.
Trong bài này góp phận nhỏ bé trong Khóa Thường huấn này, chúng con xin được tổng hợp để thưa chuyện với Đức Cha và các cha một cách vắn tắt về hai điểm chính của đề tài : về tổ chức và về hiện tình của Legio Mariae.
I. VỀ TỔ CHỨC
1. THÀNH LẬP
Buổi họp đầu tiên của Legio Mariae được diễn ra vào lúc 8 giờ tối ngày 07.09.1921 là ngày áp lễ sinh nhật Đức Mẹ, tại căn nhà của chị Maria, nằm trên đường Phanxicô, thành phố Dublin, nước Ái Nhỉ Lan (Ireland).[5] Dự phiên họp hôm đó có một Linh mục, 15 người phụ nữ, với một người đàn ông là công chức Bộ Công chánh, tất cả đều là những người bình thường không có gì xuất sắc.
Nhóm giáo dân nhỏ bé này đã đến với nhau, ngoài lòng nhiệt thành với công cuộc làm sáng danh Chúa, đã không hề có ý định thành lập một hội đoàn to tát nào. Họ đã không ngờ rằng, chính Đức Maria đã quy tụ họ lại và Đức Chúa Thánh Thần đã là sức sống cho tổ chức nhỏ bé này mau chóng phát triển đến tầm vóc không thể nào ngờ được, và đã trở thành một đạo quân hùng mạnh chiến đấu dưới bóng cờ Đức Maria. [6]
Ông Frank Duff (07.06.1889 – 07.11.1980) là một trong những hội viên đầu tiên của nhóm giáo hữu này. Sau nhiều buổi cầu nguyện họ đã đề cử ông Frank Duff như một đấng sáng lập, đệ trình hồ sơ lên Đức Thánh Cha xin thành lập một tổ chức lấy danh hiệu “Legio Mariae” (Đạo Binh Đức Mẹ) cùng với cờ hiệu như chúng ta thấy ngày hôm nay.
Ông Duff dấn thân làm việc toàn thời gian cho Legio Mariae từ năm 1933, ông đã viết nhiều sách cổ võ công việc của hội. Vào năm 1966, Đức Giáo Hoàng Phaolô VI đã mời ông Frank Duff tham dự Công Đồng Vatican II với tư cách là quan sát viên giáo dân tại Công Đồng; đây là một danh dự cho ông và cho hội Legio Mariae, qua đó Đức Phaolô VI đã thừa nhận ơn ích và khích lệ công việc tông đồ của ông cũng như Legio Mariae nói chung.
Ông Frank Duff qua đời ngày 07 tháng 11 năm 1980, thọ 91 tuổi. Trong đám tang của ông, Đức cố Hồng Y Tomas O Fianch đã tuyên bố rằng ông xứng đáng là “người đàn ông Ái Nhĩ Lan của thế kỷ” (Irishman of the century).
Vào tháng 7 năm 1996, án phong chân phước cho ông được thành lập bởi Đức Hồng Y Tổng Giám Mục Dublin Desmond Conell. Hiện tại, ông được tuyên phong là Tôi Tớ Chúa
2. TÔN CHỈ
a. Chủ đích
Chủ đích của Legio Mariæ là thánh hóa hội viên bằng việc cầu nguyện, và dưới sự lãnh đạo của giáo quyền, tích cực cộng tác vào hành động của Đức Ma-ri-a và của Hội Thánh.[7]
Legio Mariae luôn nỗ lực phấn đấu để đạt những mục đích sau:
- Làm vinh danh Chúa, loan truyền Tin Mừng, cộng tác với Thiên Chúa cứu rỗi các linh hồn qua việc các Hội viên sống đời cầu nguyện, thánh hóa bản thân, hoạt động dưới sự lãnh đạo của Giáo quyền.
- Cộng tác chặt chẽ với các Linh mục để công tác mục vụ của các ngài mang lại hiệu quả cao hơn.
- Làm công tác tông đồ giáo dân qua sự hướng dẫn của Cha Chánh xứ.
- Noi gương Đức Mẹ Maria trong đời sống Đức Tin, Đức Ái và Đức Khiêm Nhường. Cổ động lòng sùng kính Đức Maria bằng tràng chuỗi Mân Côi.
Tóm lại, mục đích chính yếu của Legio Mariæ là thánh hóa bản thân và hăng say tạo cơ hội cho người tín hữu sống đạo sốt sắng, nhiệt thành và sinh động. Legio Mariae sẽ tùy Đức Giám Mục địa phận và Cha Sở sử dụng ở bất cứ ngành hoạt động xã hội hay Công Giáo tiến hành nào, mà các Ngài xét thích hợp và ích lợi cho Hội Thánh. Không bao giờ hội viên Legio đảm nhận một công việc nào trong giáo xứ mà không có Cha Sở hay Đấng Bản Quyền chuẩn y.
b. Tinh thần
Tinh thần Legio là chính tinh thần của Đức Maria. Hội viên Legio sẽ đặc biệt cố gắng rèn luyện cho được lòng khiêm nhường sâu thẳm của Đức Maria, đức vâng lời hoàn hảo, tính hiền hậu như Thiên Thần, lời cầu nguyện liên lỉ, sức hoãn mình hoàn diện, thanh khiết không tì vết, chí nhẫn nhục anh dũng, trí khôn ngoan siêu phàm, tình mến Chúa vừa can đảm vừa xả thân, và nhất là bắt chước Đức Tin, một nhân đức mà chỉ có Mẹ Maria mới thực hiện hoàn toàn không ai sánh kịp. Nhờ tình yêu và đức tin của Mẹ Maria chỉ dẫn, Legio của Người đảm nhận mọi nhiệm vụ “không bao giờ viện cớ là khó quá, vì họ cho rằng mọi việc đều có thể làm và được phép làm”. [8]
3. CƠ CẤU
a. Danh hiệu
Legio mượn danh hiệu quân đội Rôma lừng danh trong nhiều thế kỷ, vì những đức tính trung kiên, can đảm, kỷ luật, nhẫn nại, lại thu lượm nhiều thành quả. Danh xưng “Đạo Binh Đức Mẹ” chỉ là nhắm đến mặt tinh thần, hoàn toàn không mang một ý đồ chính trị trần thế.
Để chiến đấu và chiến thắng những thế lực thù địch vô hình đó, thì người chiến sĩ: “Hãy đứng vững: lưng thắt đai là chân lý, mình mặc áo giáp là sự công chính, chân đi giày là lòng hăng say loan báo Tin Mừng bình an; hãy luôn cầm khiên mộc là đức tin, nhờ đó anh em sẽ có thể dập tắt mọi tên lửa của ác thần. Sau cùng, hãy đội mũ chiến là ơn cứu độ và cầm gươm của Thần Khí ban cho, tức là Lời Thiên Chúa. Theo Thần Khí hướng dẫn, anh em hãy dùng mọi lời kinh và mọi tiếng van nài mà cầu nguyện luôn mãi. Để được như vậy, anh em hãy chuyên cần tỉnh thức và cầu xin cho toàn thể dân thánh” (Ep 6, 14-18).
Một cách cụ thể thì vũ khí để chiến đấu chỉ có thể là “hiền hậu, khiêm nhường, vâng phục, thanh khiết, nhẫn nhục, can đảm, kiên trì cầu nguyện, trung tín phục vụ trong tình “Mến Chúa yêu người”, như chính Đức Ma-ri-a đã sống và thực hiện trong suốt cuộc đời trần thế của Mẹ.
b. Hệ thống
- Concilium Legionis: Hội đồng trung ương tại Dublin Ai Nhĩ Lan
- Senatus: Hội đồng cấp Quốc gia,
- Regia: Hội đồng miền, cấp liên giáo phận
- Comitium: Hội đồng cấp giáo phận
- Curia: Hội đồng cấp Giáo hạt
- Praesidium: Đơn vị căn bản, hoạt động tại Giáo xứ.
| Legio Mariae là một tổ chức có hệ thống, cho nên không một đơn vị Praesidium nào được thành lập mà không có phép rõ ràng của Curia, hoặc một trong những Hội đồng có thẩm quyền chính thức thu nhận, và phải có sự ưng thuận của Cha Xứ hay Đức Giám Mục Địa phận. “Hệ thống Legio Mariae là một hệ thống đẹp nhất” (Đức Gioan XXIII). |
c. Legio Mariae với Giáo quyền
“Legio quyết tôn kính, vâng lời vị linh mục như bề trên chính thức”, và còn hơn thế nữa, việc tông đồ của Legio dựa trên Thánh lễ và các Bí Tích mà linh mục là người ban xuống cho…..Do đó, một trong những nguyên tắc cốt yếu của hoạt động Legio là đưa linh mục đến với dân chúng, nếu không đưa chính linh mục đến được, thì chỉ cho người ta biết địa vị của linh mục và giúp ảnh hưởng của ngài được lan rộng.…
Bởi thế, Legio hết lòng giúp linh mục trong phận vụ của người và làm cho người chiếm một chỗ rộng hơn trong đời sống nhân loại.”
- Tùy thuộc trọn vẹn vào Giáo quyền:
- Không được phép lập một Praesidium nào trong giáo xứ mà không có sự chấp thuận của cha xứ.
- Mỗi Praesidium có một linh mục làm linh giám. Tương tự như vậy, cũng có linh giám tại các cấp hội đồng.
- Linh giám do cha sở hay Đức Giám Mục chỉ định, không thời hạn. Một linh giám có quyền điều hành nhiều đơn vị Legio Mariae.
- Linh giám có quyền quyết định các vấn đề thuộc phạm vi tôn giáo hay luân lý nêu ra trong buổi họp. Ngài có quyền phủ quyết và đình chỉ mọi hoạt động của đơn vị, để chờ quyết định của cha sở hay Đức Giám Mục giáo phận.
- Phận vụ linh giám.
- Cha linh giám là bề trên, là người huấn luyện và là người chỉ đường cho các hội viên Legio Mariae.
- Cha linh giám là thành phần của Ban Quản trị Hội đồng, cùng các Ủy viên khác giữ vững tinh thần kỷ luật và phương pháp của Legio Mariae.
- Trong các buổi họp, sau kinh Catena, cha linh giám ban huấn từ (Allocutio).
II. VỀ HIỆN TÌNH
1. TRÊN THẾ GIỚI
Hiện nay, Legio Mariae có mặt và hoạt động ở 180 quốc gia với gần 200 ngôn ngữ của Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Á, Châu Phi và Châu Đại Dương.Ngày nay, hội đoàn Legio Mariae gồm trên 3 triệu hội viên hoạt động và khoảng 20 triệu hội viên tán trợ theo một hệ thống quản trị chặt chẽ.
2. TẠI VIỆT NAM
Trải qua 65 năm hình thành và phát triển, Giáo Hội Việt Nam được vinh dự tiếp nhận tổ chức Legio Mariæ lần đầu tiên tại Nhà thờ Hàm Long ngày 12.08.1948, dưới thời cha sở Giuse Maria Trịnh Như Khuê (sau này là vị Hồng Y Tổng Giám Mục Hà Nội +). Từ khởi điểm này, tổ chức Legio Mariæ, ngày càng khuếch trương rộng ra khắp cả nước, trong thập niên 50 của thế kỷ trước, từ các đơn vị thấp Præsidia (cấp giáo xứ), các hội đồng Curiæ (cấp giáo hạt), các hội đồng Comitiæ (cấp giáo phận), các hội đồng Regiæ (cấp liên giáo phận).
Hiện nay, Legio Mariæ Việt Nam đã và đang hoạt động trên 26 giáo phận, với 4.262 Senior Præsidia – 52.492 hội viên hoạt động – 78.807 hội viên tán trợ – 17.104 hội viên Junior (trích báo cáo của Hội đồng Senatus VN tháng 12/2012)
3. TRONG GIÁO PHẬN
Hiện nay, Legio Mariae hiện diện tại giáo phận với 1 Comitium :
– 8 Curiae Senior với 64 Praedidia, 946 hội viên hoạt động và 767 hội viên tán trợ.
– 3 Curiae Junior, với 24 Praesidia, với 383 hội viên.
a. Giáo hạt Quảng Ngãi
| STT | GIÁO XỨ | PR | HVHĐ | HVTT | HVJ |
| 01 | Quảng Ngãi | 02 | 36 | 0 | 0 |
| 02 | Bầu Gốc | 01 | 25 | 0 | 0 |
| 03 | Châu Me | ||||
| 04 | Châu Ổ | 01 | 15 | 0 | 0 |
| 05 | Phú Hòa | 01 | 21 | 0 | 0 |
| 06 | Kỳ Tân | ||||
| 07 | Lý Sơn |
– HVTT: Hôi viên tán trợ
– HVJ : Hội viên Juniorb. Giáo hạt Bình Định
| STT | GIÁO XỨ | PR | HVHĐ | HVTT | HVJ |
| 01 | Chính tòa | 06 | 112 | 74 | 36 |
| 02 | Cây Rỏi | 01 | 24 | 0 | 0 |
| 03 | Công Chánh | 01 | 15 | 10 | 0 |
| 04 | Cù Lâm | ||||
| 05 | Đại Bình | ||||
| 06 | Đồng tiến | 01 | 13 | 15 | 0 |
| 07 | Ghềnh Ráng | 01 | 20 | 12 | 15 |
| 08 | Gia Chiểu | ||||
| 09 | Gò Thị | 03 | 49 | 31 | 0 |
| 10 | Hòa Ninh | ||||
| 11 | Hội Lộc | ||||
| 12 | Huỳnh Kim | 01 | 18 | 14 | 0 |
| 13 | Kiên Ngãi | 01 | 20 | 0 | 0 |
| 14 | Kim Châu | 09 | 108 | 84 | 0 |
| 15 | Lục Lễ | ||||
| 16 | Nam Bình | ||||
| 17 | Ngọc Thạnh | ||||
| 18 | Phú Hữu | 02 | 31 | 14 | 0 |
| 19 | Phú Thạnh | 01 | 23 | 06 | 0 |
| 20 | Phù Cát | ||||
| 21 | Phù Mỹ | ||||
| 22 | Qui Đức | 04 | 62 | 38 | 35 |
| 23 | Qui Hiệp | 01 | 23 | 15 | 0 |
| 24 | Qui Hòa | ||||
| 25 | Sông Cạn | 01 | 17 | 12 | 0 |
| 26 | Tân Dinh | 01 | 13 | 12 | 18 |
| 27 | Tân Quán | 01 | 15 | 06 | 12 |
| 28 | Trường Cửu | ||||
| 29 | Vườn Vông | ||||
| 30 | Xuân Quang | 01 | 20 | 14 | 31 |
| Giáo xứ | PR | HVHĐ | HVTT | HVJ |
| Tuy Hòa | 08 | 90 | 205 | 118 |
| Chợ Mới | 02 | 25 | 30 | |
| Đa Lộc | ||||
| Đông Mỹ | 04 | 46 | 51 | 39 |
| Đồng Tre | ||||
| Gò Duối | ||||
| Hoa Châu | 01 | 14 | 28 | 12 |
| Hóc Gáo | 02 | 27 | 26 | 25 |
| Mằng Lăng | 02 | 25 | 26 | 18 |
| Sông Cầu | 01 | 09 | 08 | 11 |
| Sơn Nguyên | 02 | 24 | 42 | 28 |
| Tịnh Sơn | 02 | 19 | 12 | 18 |
| Trà Kê | 01 | 12 | 12 | 10 |
“Để đẩy mạnh công tác tông đồ và truyền giáo, giáo phận sẽ đặc biệt phát triển Legio Mariae. Đây không chỉ là một hiệp hội đạo đức, nhưng thực chất là một đoàn thể hoạt động tông đồ rất hiệu lực, như lịch sử giáo phận Qui Nhơn vào những năm trước 1975 đã minh chứng. Mỗi Giáo xứ trong toàn giáo phận hãy cố gắng thành lập và phát triển Legio Mariae, như một phương tiện chính yếu của công cuộc tông đồ và truyền giáo. Các linh mục hãy đảm nhận vai trò linh giám để đồng hành, nâng đỡ, và hướng dẫn, giúp các hội viên Legio thêm hiểu biết và tích cực thi hành nhiệm vụ.”
Nguồn tin: Gpquinhon.org